De laatste keer binnenland

Het is al weer meer dan een week geleden dat ik samen met Naomie en Linda terugkwam van onze vier dagen binnenland – je zou zeggen, genoeg stof om over te schrijven – klopt- maar ik had eerder gewoonweg geen tijd ;). Wij zijn de laatste tijd vooral geweest met onze twee projecten te finaliseren. Hier horen, behalve de onderzoeksverslagen, ook projectverslagen bij, overdracht, reflecties en ga zo maar door. Om moe van te worden!

Enfin, op het moment van schrijven moet ik nog steeds bepaalde zaken afronden; het gaat vooral om de (verpleegkundige) competenties. Ik hoop hier uiterlijk maandag mee klaar te zijn zodat ik nog even een weekje kan relaxen, waarna ik mams op maandag de 27e van de luchthaven kan ophalen 

Maar terug naar onze binnenland trip.. Uiteindelijk bleek dus dat wij wel naar Pambooko en Dan mochten gaan voor, respectievelijk, beide projecten. Wij kregen transportkosten vergoed (600SRD), maar eten en andere zaken dienden wij zelf te regelen en te betalen. Uiteindelijk hebben wij via de voorzitter van de stichting een busje geregeld die ons naar Atjoni zou brengen, waarna wij met de boot naar Pambooko zouden gaan. ’s Ochtends, dinsdag 7 juni, werden wij vervolgens netjes opgehaald door onze chauffeur en samen met een andere passagier, een Nederlandse mevrouw die zich nu permanent in het binnenland had gevestigd (in Gunsi) vertrokken wij richting Atjoni. Na ongeveer drie uur kwamen wij daar aan; het was echt veel rustiger dan de vorige keer.. wel stonden wij daar even van ‘wat nu..’ Onze chauffeur heeft vervolgens overlegd met enkele bootsmannen, waarna wij voor 100 SRD richting Pambooko gingen om een gesprek te voeren met de plaatselijke dresiman daar, dhr. Pansa. Bij aankomst werden wij over de plaatselijke landingsbaan geleid (lees: grasveld) en mochten wij plaatsnemen in de schaduw op kuipstoeltjes. Er was een andere meneer bij het gesprek aanwezig, dhr. Felix, aangezien dhr. Pansa gebrekkig Nederlands kon.

Uiteindelijk bleek er wat verwarring te zijn en boosheid. Wat bleek? Drie jaar geleden was iemand van de stichting in Pambooko langs geweest om het project aan te kaarten. Het plaatselijk gezag had interesse getoond om traditonele geneeswijzen te documenteren en gestructureerd aan te bieden, maar zij hadden vervolgens drie jaar!! niets meer vernomen. En toen kwamen wij vervolgens.. gelukkig waren ze niet echt boos op ons, maar het voelde wel wat ongemakkelijk. Gelukkig konden wij vervolgens wel vragen stellen omtrent traditoneel genezen (op het gebied van botbreuken) en beloofden wij dat zij het uitgewerkte interview op de reis terug zouden krijgen. Ook gaven wij aan dat wij nog zouden laten weten of toekomstige studenten ons project zouden voortzetten.

Dhr. Pansa was tijdens dit alles echt super vriendelijk. Hij bracht ons weer richting Suriname rivier, waarna wij vervolgens naar Tang Luku werden gebracht, een, nogal vervallen, eco resort. Je zag aan alles dat het ooit mooi was geweest, maar het was niet onderhouden.  Hier zouden wij echter overnachten; wij hadden een huisje voor onszelf met bedden en klamboes waar nogal wat gaten in zaten ;). Maar de eigenaar en enkele Surinaamse jongeren die daar verbleven waren erg vriendelijk. Wij mochten laat die middag en ‘s avonds met hen mee eten en samen hebben wij nog wat kaart spelletjes gedaan. En natuurlijk het interview uitgewerkt want het was geen vakantie bezoek!

De volgende dag was ik al weer vroeg wakker en lagen Linda en Naomie nog lekker te slapen als echte marmotten :p. Ik ben mij toen gaan wassen bij de rivier. Nadat iedereen wakker was en had gegeten stond er weer een …  (raad eens!) dorpswandeling op het programma. Onder begeleiding van twee van de jongeren die in Tang Luku verbleven kregen wij een tour door Gunsi en het, betrekkelijk aangrenzende, Nieuw Aurora. Gunsi is nog een traditioneel dorp, hier wordt echt nog waarde gehecht aan rituelen en tradities van voorvaderen. Zo moeten vrouwen tijdens hun menstruatie worden afgezonderd van hun gezin, dienen zij ergens anders te baden etcetera.

Via Gunsi gingen wij over een breed zandpad op weg naar Nieuw Aurora. De naam zegt het al, hier zijn zij heel wat moderner. Onderweg kwamen wij een prachtige mierenhoopkolonie tegen – ik stond hier met mijn stomme hoofd bovenop, echt net een zandkasteel – gelukkig heb ik het niet vermorzeld en een dode slang. Deze was waarschijnlijk doodgeschoten, zag er toch best sneu uit ;). Verder vooral weer de bekende hagedissen en aanverwante artikelen gezien. Door de hitte over bruggetjes langs kostgrondjes waar men ook doppinda’s verbouwde. Nieuw Aurora in en daar een korte rondleiding gehad en een supermarktje gevonden waar wij wat drinken hebben gekocht. En een pangi! Dat is een kleurrijke omslagdoek die door de bevolking daar zelf wordt gemaakt, heel mooi.

Na deze enerverende tocht weer terug naar het resort en snel wat eten aangezien de boot om halfdrie zou komen welke ons naar Dan zou brengen. Mw. Kwadjani van stichting Bonama zou hier ook in zitten en drie plekjes voor ons vrijhouden. Iets later dan verwacht was de boot er en na onze gastheer te hebben bedankt gingen wij op weg naar Dan. Onder het genot van een verfrissende lange regenbui – ik schuilde zo goed als mogelijk onder mijn paraplu -kwamen wij uiteindelijk na anderhalf uur in Dan aan. Alle zooi weer de korjaal uit (wij hadden bijvoorbeeld drie trays water mee genomen en een trolley met allerlei eten) en op weg naar het huisje dat voor ons was klaargemaakt. Dit bleek een dienstwoning te zijn wat normaal gesproken door personeel van de stichting wordt gebruikt. Het zag er echt supermooi uit, er zat een douche en toilet in en dergelijke, wij voelden ons rijk. Totdat… het opviel dat er geen water uit de kranen kwam, er geen doortrek knop of wat dan ook op de wc zat… Je moest dus uiteindelijk toch emmers water gaan halen uit reservoirs beneden en deze gebruiken om de wc door te spoelen (en je handen te wassen!). En natuurlijk dus weer baden bij de rivier, daar waren wij iig wel aan gewend.

Mw. Kwadjani kwam vervolgens langs om te kijken hoe het ging en met ons af te spreken om de volgende dag naar Botopasi te gaan, een dorp dat dichtbij lag, waar wij zouden meelopen in de thuiszorg daar. Botopasi is een van de tien dorpen waar de stichting thuiszorg levert. Wel een luxe, aangezien wij pas om 9 uur klaar hoefden te staan! Die avond opfrissen in de rivier, soep gekookt en een eitje gebakken en lekker vroeg, rond half 10, gaan slapen.

De volgende dag gingen wij dus naar Botopasi, waar wij enkele dorpsgezondheidswerkers aldaar ontmoetten. Ik mocht meelopen met Rashida; zij is een van de drie zorgcoördinatoren, maar helpt tevens gewoon mee in de zorg. Van maandag tot en met vrijdag helpt zij cliënten in het dorp met allerlei werkzaamheden: het harken van het erf, helpen met baden, haren kammen en vlechten en eventueel koken. Samen met Rashida kwamen wij bij een mevrouw van 84. Rashida vertelde mij dat zij sikkel cel heeft en daarnaast erg veel last heeft van versleten knieën. Ook is mevrouw incontinent en draagt zij materiaal dat zij zelf dient aan te schaffen. Het huisje waarin mevrouw woonde was behoorlijk primitief, maar had wel een betonnen ondergrond en plastic zeil. Er was een voorkamer waarin de hangmat van mevrouw hing en allerlei keukengerei stond, alsmede een kookstel. Ook was hier haar kast. In de tweede kamer, achter het gordijn, was mevrouw zich aan het baden, met hulp van Rashida; al met al een wereld van verschil met onze ‘westerse’ thuissituatie. 

Ik werd gelukkig ook aan het werk gezet; zo mocht ik het erf harken en heb ik geholpen met het wassen van de hangmat, pangi’s en de afwas. Hierna kwam ik weer samen met Naomie en Linda; Linda had zelfs in de tussentijd cassavebrood mogen bakken! Vervolgens een uurtje gewacht op mw. Kwadjani en toen weer terug richting Dan. Echter, de bootsman bracht ons vervolgens naar Danpaati river lodge resort, waar wij een kijkje mochten nemen. Een echt luxe resort met een eigen aardvarken genaamd Kira en een zeer enthousiaste ADHD tourguide genaamd Frits de gids.. Ik zag Linda al met haar ogen rollen:p.. Echt, hij was te gemaakt enthousiast, maar ja..

In dit resort zijn lokale mensen werkzaam, zodat ze profiteren van het toerisme. Zeker een goed initiatief dus! Deze Frits de gids woonde trouwens ook in Dan, wij dus boffen… want hij kwam ’s avonds ook nog even ongevraagd bij ons langs. Eerst hebben wij echter nog een dorpswandeling (hoe gelukkig zijn wij!) gehad door het dorp Dan. Wij hebben gezien waar mw. Kwadjani woont – zij heeft een achtertuin waar je u tegen zegt met een eigen kreek, kruidenplanten, vruchtenbomen en ga zo maar door. Ook nog even langs de school gegaan en de crèches en weer terug naar ons ‘huisje’.

S’ avonds zat Naomie gelukkig in de gastvrijheid modus en bood de langsgekomen Frits de gids wat soep aan, waarna ik nog wat met hem heb gekletst. Onder het mom van ‘wij zijn moe dus gaan zo slapen’ is hij vervolgens vertrokken. Toen hadden wij nog even wat tijd voor onszelf (beetje egoïstisch misschien, maar hij was wel erg opdringerig;))

Toch weer aardig vroeg naar bed, rond 9 uur, omdat de volgende dag de boot om 8 uur zou vertrekken, terug naar Atjoni. Wij dus op tijd op (tegen kwart voor zeven) en toen kwam mw. Kwadjani langs om te zeggen dat t half 8 zou zijn. Wij super veel haasten, snel brood smeren etc. en toch nog een half uur moeten wachten (Surinaamse halfacht dus, maar je weet het maar nooit). Wij hebben mw. toen bedankt voor de goede zorgen en de mogelijkheid tot meelopen in de zorg en vervolgens was het 2.5 uur in de boot.

In Atjoni stond onze chauffeur weer op ons te wachten, heel erg fijn! Samen met twee andere Nederlandse meiden die in het binnenland met een gids waren geweest voor vakantie gingen wij weer op weg naar Paramaribo. Onderweg nog lekkere bara’s gekocht en toen wij bijna thuis waren ‘genoten’ van een uurtje onvervalste Paramaribo file op vrijdag. Moe maar vroeg (begin middag) kwamen wij thuis van ons avontuur.. en dan komen dingen zoals de was doen weer op je pad.. Heel blij echter dat ik weer in mijn bed mocht slapen zonder allerlei vlooien of mini muggenbeten

Het weekend daarop hebben wij ons dus als groepje opgesloten om de onderzoeksverslagen uit te werken. Deze zijn nu naar onze begeleidster in Suriname gestuurd; afwachten! Afgelopen week, op woensdag, heb ik nog meegeholpen op de school waar Inge en Marijke stage liepen, maar daarover later meer. Nu nog even wat laatste dingetjes aan het portfolio doen en dan volgt toch echt … VAKANTIE!!

Het einde is dus bijna in zicht: ik moet zeggen, ik heb het wel een beetje gehad en kijk ernaar uit mijn mams te mogen ophalen. Tot snel allemaal! 

Liefs